Door de stijgende populariteit van barnsteen komen er steeds vaker vervalsingen in de omloop, vooral bij de populaire stukken waar insecten in zitten. Het is daarom belangrijk om te weten hoe je echt Baltisch barnsteen van namaak kunt onderscheiden. Hier kun je lezen welke materialen het meest gebruikt worden voor barnsteenvervalsingen en welke tests je zelf kunt doen om echt van nep te onderscheiden. Alle stukken die in onze shop worden aangeboden zijn 100% authentiek.
Copal is een veel jongere variant (1000 – 1 miljoen jaar oud) van barnsteen en bevat nog vloeibare oliën vanbinnen. Copal smelt bij een vrij lage temperatuur (onder de 150 graden) en is daarom makkelijk te gebruiken om er handmatig insecten in te stoppen. Door de grote overeenkomsten met barnsteen wordt dit vaak ten onrechte als barnsteen aangeboden. Bij verbranding van Copal ruik je de zoete geur van hars.
Glas is niet moeilijk te onderscheiden van barnsteen. Het is veel solider en kan door zijn hardheid niet bekrast worden door metaal. Verder voelt glas kouder aan dan barnsteen.
Fenolhars ofwel kunsthars wordt veel gebruikt voor de namaak van barnsteen. De kleur en de vorm kunnen vrijwel exact worden nagemaakt. Om het verschil met barnsteen te herkennen kan de fenolhars verhit worden. De geur die de namaak verspreidt zal ruiken naar verbrand plastic in plaats van de geur van dennen.
Kaasstof wordt veel gebruikt voor barnsteen met een melkachtig gele kleur. Het is iets zwaarder dan barnsteen en is ook weer door zijn plastic geur bij verbranding te herkennen.
Ook modern plastic leent zich prima voor barnsteenvervalsingen, de kleuren zijn nauwelijks van echt te onderscheiden. Vaak wordt modern plastic gebruikt om insectvervalsingen mee te maken. Let daarom altijd goed op of de insluitingen niet te perfect zijn en de insecten niet te groot. Bij insecten groter dan 10 mm mag je er al van uitgaan dat deze nep zijn. Ook plastic zal geen dennengeur afgeven bij verbranding.
De meest effectieve methode is de 'ruik' test. Barnsteen heeft een specifieke geur van dennenbomen die niet makkelijk na te maken is. Vervalsingen van Copal zullen een zoetere geur van hars afgeven. Vervalsingen van plastic zullen ook naar verbrand plastic ruiken nadat ze verhit worden.
Het beste kun je deze test in de palm van je hand doen. Het is mogelijk barnsteen te verhitten door te wrijven totdat het de geur van dennen verspreidt. Echter, heb je hier wel stevige handen voor nodig en is het behoorlijk moeilijk om gepolijst barnsteen tot de juiste temperatuur te wrijven.
Dit is waarschijnlijk de meest effectieve manier om de echtheid te bepalen. Verhit een naald en prik deze in de barnsteen (het liefst in een bestaand gat of geboord gat). De geur van dennen is onmiskenbaar. Houd er rekening mee dat dit niet de zuivere lucht is die je van naaldbomen gewend bent, maar gemengd met de verbrande geur van overige materialen (naald, stof, vervuiling), echter duidelijk te onderscheiden van verbrand plastic.
Barnsteen (maar ook copal) blijft drijven op zout water. Dit is ook de reden dat er zo veel stukken vanuit zee aanspoelen. Schep 7 of 8 eetlepels zout in 300 milliliter water, roer tot al het zout is opgelost. Als de barnsteen zinkt, heb je met een vervalsing te maken. Let op! Copal en polystyreen blijven in deze test ook drijven!
Infraroodspectroscopie is de meest effectieve wetenschappelijke manier om echtheid te herkennen. Baltisch barnsteen wordt gekenmerkt door zijn eigen IR-spectrum, genaamd "Baltic amber shoulder".
