Wat is de mooiste amethist?
- Geplaatst op
- Door Bart Verboven
- Geplaatst in amethist, amethyst, Brazilië amethist, cactus kwarts, chevron amethist, shangaan amethist, uruguay amethist, zambia amethist
De mooiste amethist komt uit Uruguay horen wij vaak. Maar klopt dat wel? En hoe bepaal je welke amethist het mooiste is als er zo veel verschillen zijn? In dit blog laten we graag de diversiteit van amethist zien, dat ongetwijfeld tot één van de best bekende mineralen behoort. En welke dan het mooiste is, dat mag u zelf bepalen!
Inhoudsopgave
- Wat is amethist?
- Hoe ontstaat amethist?
- Chevron amethist
- Gemmologische eigenschappen van amethist
- Waar komt de naam amethist vandaan?
- Waar wordt amethist gevonden?
- Hoe wordt amethist gewonnen?
- Amethist uit Brazilië
- Amethist uit Uruguay
- Amethist uit Zambia
- Ametrien uit Bolivia
- Shangaan amethist uit Zimbabwe
- Cactus kwarts uit Zuid-Afrika
- Welke amethist vind jij het mooist?
Wat is amethist?
Amethist is de paarse variant van kwarts. Het wordt wereldwijd gevonden en is geliefd vanwege zijn kleur en mooie kristalvorming. Ook in sieraden is amethist een graag gezien mineraal, zowel in facet vorm als gepolijst. Amethist heeft een hardheid van 7 wat het een hard en duurzaam materiaal maakt en toch goed te bewerken is. Het gebruik van amethist in sieraden kan worden teruggevoerd naar de neolithische periode (ongeveer 4.000 v.Chr.). Er zijn daadwerkelijk sieraden teruggevonden op begraafplaatsen die dateren van 2400 v. Chr.
Hoe ontstaat amethist?
Amethist is een kwarts variant en vormt kristallen op dezelfde manier als kwarts dit doet. Hoe dit precies in zijn werk gaat kan je lezen in: Hoe ontstaan kristallen? In het geval van amethist is de kristalgroei niet helemaal zuiver en vinden sporen van ijzer (hematiet) hun weg in het kristal. Als vervolgens de pas gevormde kristallen blootgesteld worden aan gammastraling kleuren deze paars en ontstaat amethist. Omdat kristallen zeer langzaam groeien is de hoeveelheid ijzer in het kristal en de aanwezige straling lang niet altijd gelijk gedurende de groei. Het is dan ook niet uitzonderlijk om binnen een amethist kristal verschillende kleurtinten te zien.
Chevron amethist
Het meest extreme voorbeeld waarbij de amethist kristalgroei heeft plaats gevonden met ijzerarme en ijzerrijke periodes is in de Chevron amethist. De paarse stukken duiden de ijzerrijke periodes aan en bij de witte stukken was er helemaal geen of nauwelijks ijzer aanwezig. Je kan dit het best vergelijken met de jaarringen van een boom. De kleuren geven de verschillende fases van de kristalgroei weer. De naam komt van het Franse woord ‘chevron’ dat visgraad betekent. Het wordt gebruikt als aanduiding van een zigzag motief.
Gemmologische eigenschappen van amethist
- Kleur: Paars (soms groen)
- Familie: kwarts
- Mohs Schaalhardheid: 7
- Soortelijk gewicht: 2.65
- Brekingsindex: 1,532 - 1,554
- Glans: Glasachtig
- Kristalsysteem: Trigonaal
- Transparantie: Transparant tot doorzichtig
- Chemische formule: SiO2
- Samenstelling: Siliciumdioxide
Waar komt de naam amethist vandaan?
De naam amethist komt van het Griekse woord 'Amethustos', waarbij de A ‘niet’ betekend en 'methustos' bedwelmen. Letterlijk vertaald betekent amethist dus ‘niet bedwelmen’. Dit heeft te maken met de mythe dat de Grieken geloofden dat als je van een amethisten beker dronk je niet onder invloed kon raken van de alcohol. Een logischere verklaring voor deze mythe kan zijn dat invloedrijke personen vanwege politieke redenen niet onder invloed wilden geraken bij drinkgelegenheden en hierbij amethist bekers gebruikten zodat het niet opviel dat ze water in plaats van wijn dronken.
Waar wordt amethist gevonden?
Amethist komt op veel plaatsen in de wereld voor, meestal in relatief kleine hoeveelheden zoals in Idar Oberstein op slechts een paar uur rijden vanaf de Nederlandse grens. De meeste hoeveelheden zijn te klein om mijnbouwactiviteiten te ondersteunen. Er zijn echter een aantal plaatsen in de wereld waar dit wel rendabel is. Brazilië, Uruguay en Zambia voeren de top drie aan, samen zijn ze goed voor zo’n 95% van alle amethist die wordt gevonden. Dit gebeurt op grote industriële schaal waarbij de winning van amethist de hoofdzaak van de mijnbouw is. Lees ook onze reis naar de amethist mijnen in Brazilië
Hoe wordt amethist gewonnen?
Amethist komt vaak voor in basalt buizen of holtes die ontstaan zijn door vulkaanuitbarstingen. Deze holle ruimtes bevinden zich onder de grond en om erbij te komen wordt een groeve aangelegd. Simpel gezegd gaat men in de grond graven tot aan het gedeelte waar de amethist zich bevindt. Vaak komt het voor dat graven echter niet mogelijk is en dan wordt er springstof gebruikt om door de basaltlagen heen te komen. Na zo’n ontploffing kan de groeve al bezaaid liggen met fonkelende amethist geoden. Deze worden met graafmachines weggehaald en op een andere locatie uitgezocht en waar nodig verder uitgehakt en op maat gezaagd.
Amethist uit Brazilië
Uit Brazilië komt veruit de meeste amethist. 65% van alle amethist komt uit dit land. Naar schatting wordt er zo’n 5 miljoen kg per jaar opgegraven. Dit zijn uiteraard niet alleen maar mooie kristal geoden. Veel amethist bestaat uit ruwe stukken die gebruikt worden voor trommelstenen, hangertjes of siervoorwerpen. Veel van de Braziliaanse amethist is gemiddeld van kwaliteit en daardoor ook zeer betaalbaar. De kleinere kristal clustertjes die je vaak in souvenirwinkeltjes ziet zijn veelal afkomstig uit Brazilië.
Amethist uit Uruguay
Buurland Uruguay staat op nummer twee van amethist producerende landen. Weliswaar met gepaste afstand van Brazilië, maar naar schatting komt er toch zo’n miljoen kg per jaar naar boven uit de ondergrondse basaltstromen. De amethist uit Uruguay is bekend om zijn dieppaarse kleuren en mooie clusters. Dit maakt de Uruguay amethist zeer geliefd. De kristallen zijn veelal iets kleiner waardoor deze prachtig fonkelen in het zonlicht. Uruguay amethist wordt dan ook vaak als betere kwaliteit bestempeld, maar daar hangt wel een prijskaartje aan. Een Uruguay amethist is makkelijk 3x zo duur dan vergelijkbare Braziliaans amethist die lichter van kleur is.
Amethist uit Zambia
Wellicht voor de meeste mensen de grote onbekende in het rijtje. Toch is de amethist productie in Zambia qua volume te vergelijken met die van Uruguay. Echter gaat het hier veelal niet om amethist kristallen maar om ruwe stukken die verwerkt worden tot edelsteen door facettering of door deze te trommelen. Amethist uit Zambia kenmerkt zich door zijn mooie egaal paarse kleur met weinig verontreinigingen. Dit maakt de steen ideaal voor verwerking tot sieraden of juwelen. De amethist knuffelstenen uit Zambia zijn veel donkerder en dieper paars van kleur dan de Braziliaanse amethist.
Ametrien uit Bolivia
Een bijzondere vorm van amethist wordt gevonden in Bolivia. Het is de combinatie van paarse amethist en gele citrien in dezelfde steen. De naam ametrien is dan ook een samentrekking van amethist en citrien. Deze zeldzame combi komt maar weinig voor op aarde en enkel in de Anahi-mijn in het oosten van Bolivia wordt er voldoende gevonden om dit op industriële schaal uit de grond te halen. De kleurverschillen worden veroorzaakt door het oxidatiegehalte. Citrien bevat voornamelijk geoxideerd ijzer en amethist juist niet. Door de temperatuurschommelingen tijdens de groei van het kristal zijn de verschillen ontstaan.
Shangaan amethist uit Zimbabwe
Voor de liefhebbers van bijzondere kristalvormen zijn de shangaan amethisten uit Zimbabwe een waar feest. De amethist kristallen uit de Chibuku mijn komen in een grote variatie voor. Bekende kristalvormen zijn de dubbeleinders en scepters waarbij de amethist vaak in combinatie met rookkwarts voorkomt. Ook zijn insluitingen van bijvoorbeeld hematiet water of petroleum niet vreemd. Zo kan het voorkomen dat er bewegende bubbels in de kristallen zitten die enhydro kristallen worden genoemd. De Shangaan amethist wordt door de lokale bevolking gevonden en er is geen sprake van industriële opgravingen.
Cactus kwarts uit Zuid-Afrika
Cactuskwarts is een amethist uit Zuid-Afrika waarbij een kristal begroeid is met kleinere kristalletjes. Soms tot wel honderden kristalletjes per hoofdkristal. In de spirituele wereld staat deze amethist bekend als ‘spiritkwarts’. Deze bijzondere amethist is in 2001 voor het eerst gevonden in het Magaliesberg Gebied in Zuid-Afrika. Naast amethist kunnen er ook citrien en rookkwarts kristalletjes in voorkomen. De kristallen kunnen hele clusters vormen die bestaan uit meerdere hoofdkristallen die wel duizenden kleinere kristalletjes bevatten.
Welke amethist vind jij het mooist?
Wat jij de mooiste amethist vindt is natuurlijk een kwestie van smaak. Maar het mag duidelijk zijn dat er een groot verschil is binnen dit bijzondere mineraal en dat iedere vindplaats zijn eigen pracht aan kristallen voortbrengt. Hebben we nog een bijzondere amethist of een locatie gemist? Laat het ons gerust weten!
